“ArAmA Konferansı” Afetlere Akademi ve Sivil Toplum Penceresinden Bakış
Cihannüma Derneğimizin Genel Merkezi tarafından, 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş merkezli depremlerin etkilerinin ve sonuçlarının tartışıldığı bir ARAMA Konferansı organize edilmiştir. Özellikle sahada görev yapmış uzmanlar ve bilim insanlarından oluşan bir topluluk üç ayrı günde gerçekleştirilen üç oturumda depremin etkilerini tartışmışlardır. Arama konferansında gerçekleştirilen oturumlar şunlardır:
- Oturum: Acil Durum, Afet ve Felaket Yönetimi (13 Mart 2023)
- Oturum: Manevi, Psikolojik ve Sosyal Destekler (14 Mart 2023)
- Oturum: Acil Durum, Afet ve Krizlerde Medikal Yaklaşım ve Toplum Sağlığı (15 Mart 2023)
Gerçekleştirilen ARAMA Konferansında ortaya konulan görüş ve öneriler aşağıda belirtilmiştir.
- Acil Durum, Afet Ve Felaket Yönetimi (13 Mart 2023)
- Toplumsal bilincin oluşturulması ve toplum ve mahalle tabanlı afet yönetimi anlayışına geçilmesi ile birlikte vatandaşların da çeşitli eğitimler ile bilinçlendirilmesi sürece olumlu katkı sağlayabilecektir. Böylece hem önleme hem de kurtarma çalışmalarına yönelik farkındalık tüm topluma yayılacaktır.
- Afet yönetimi konusunda özellikle AFAD’ın yeniden yapılandırılması çerçevesinde; arama kurtarma ekiplerinin sayılarının artırılarak hem donanım hem de nitelik olarak afetlere müdahale edecek seviyede yeniden organize edilmesi gerekmektedir. Özel sektörün de bu tür ekipleri hazırlamaları önemli bir katkı olacaktır.
- Afet yönetimi dersi tüm okullarda zorunlu eğitim olarak verilmeli ve afet bilincinin daha küçük yaşta kazanılması sağlanmalıdır.
- Afet zamanlarında daha doğru ve hatasız bir koordinasyonun yapılabilmesi için vatandaşların takip edilebileceği ve ihtiyaçlar ile imkânların bir arada buluşturulduğu AFAD ya da Kızılay bünyesinde faaliyet gösteren bir uygulamaya ihtiyaç bulunmaktadır. Bunun için etkin bir yazılım sistemi kurularak arama kurtarma faaliyetlerinde verimli bir şekilde kullanılmalıdır. Böylece anlık olarak kurtarma faaliyetlerinin nerede ve nasıl yürütüldüğü tespit edilebilecektir. Bu yazılıma hem devlet kurumları hem de STK’lar adapte
- Toplum afetler konusunda doğru bilgilendirme ile devamlı aktif tutulmalıdır. Filmler, çizgi filmler vb. her türlü kanallar ile toplumu bilinçlendirme amaçlı hedef kitleye uygun faaliyetler planlanmalı ve yürütülmelidir.
- Afet esnası ve sonrasında iletişimin en iyi sağlanması için olağanüstü dönemler için iletişim standartları belirlenmeli ve ona göre servis sağlayıcılarda olması gereken teknik altyapı standartları güncellenmelidir.
- Manevi, Psikolojik Ve Sosyal Destekler (14 Mart 2023)
- Afetlerin en büyük olumsuz etkilerinden birisi de insanları manevi olarak yıkıma uğratmasıdır. Bu çerçevede manevi destek çalışmaları için gerekli koordinasyonun sağlanması oldukça önemlidir. İnanç tabanlı psikososyal destek verilmesi, özellikle üniversitelerin ilgili programlarında psiko-sosyal desteklerle ilgili derslerin yer alması, afet sonrası dini değerlerle beraber yapılacak çalışmalar adına katkı sağlayacaktır.
- Afet süreçlerinde psikoeğitim ve psikoterapi hizmeti sayesinde afetzedelerin desteklenmesiyle birlikte onların yanlarında olduğu hissettirilerek gerekli manevi desteğin de sunulması gerekmektedir. Dolayısıyla posttravmatik destekler için terapi merkezleri oluşturulması önem arz etmektedir.
- Psikolojide travmayla baş etme mekanizmalarından biri olan maneviyat temelli eğitimin de arttırılması gerekir.
- STK’ların afet bölgelerinde etki alanlarının daha güçlü olduğu anlaşılmaktadır. Özellikle gönüllü olarak sahada çalışmalar gerçekleştiren sosyal hizmet uzmanları ve psikolojik danışmanların bölgedeki ihtiyacı daha kolay tespit ettiği ve depremden etkilenen bireylere psikolojik ilk yardım uygulayarak faaliyetleri kolaylaştırdığı görülmektedir. Bu anlamda kamu ve STK’ların psikososyal destekler konusunda işbirliği yapması temin edilmelidir.
- Acil Durum, Afet Ve Krizlerde Medikal Yaklaşım Ve Toplum Sağlığı
- Afetlere yönelik planlamalar ve simülasyonlar olmasına rağmen çok büyük ölçekte afetler düşünülerek en kötü senaryoya göre daha detaylı planlamalara ihtiyaç bulunmaktadır. Afet hazırlık planlarında komşu il dışında da planlamalar yapılması gerekmektedir.
- Hastane afet planları gözden geçirilip rehberler ışığında güncellenerek, tatbikatlar sembolik / masa başı olmaktan çıkarılarak afet planının sahaya yansıtılıp eksikler belirlenmeli ve farkındalık düzeyi diri tutulmalıdır. Sadece teorik eğitimler ile yetinilmemeli, uygulamalı tatbiki eğitimlere ağırlık verilmelidir.
- Kriz zamanlarında acil hizmet verebilecek, yaralı nakledilebilecek rezerv hastanelerin sayılarının artırılması gerekmektedir. Sahra hastaneleri konusunda çok daha hızlı aksiyon alınması gerekmektedir. Bu alanda kapasitemiz güçlendirilmelidir. İlk 24 saatte sağlık yönetiminin hatta yerel yönetimlerin afet dışı bir bölgeden yönetici ekipler tarafından devir alınması gerekmektedir. Yönetimlerin devri için afet hazırlık planlarında il ve ilçelerin önceden eşleştirilmesi gerekmektedir.
- Gönüllü veya zorunlu acil durum ve afet yönetimi ve afet tıbbı eğitimlerinin sayısı artırılmalı, bu eğitimlerde uygulamaya tatbikatlara ağırlık verilmeli, her kurum kendi alanında kurtarma ekiplerini kurmalı ve sayılarını artırmalıdır. Arama kurtarma timlerinde sağlık personellerinin sayılarının artırılması gerekmektedir. Ancak efektif sağlık hizmeti sunumu için arama kurtarma timlerine göre sağlık ekipleri 1’e 10 gibi planlanmalıdır.
- Sahra hastaneleri ve diğer sağlık hizmeti sunan hastanelerde enfeksiyon kontrol standartlarının gerekli fiziki alt yapı ve tıbbi malzeme sağlanmalıdır.
- Çevre ve kişisel hijyen şartlarının hızla iyileştirilmesi, gıda ve su güvenliğinin hızla sağlanmasının yanı sıra bu konuda toplumsal farkındalığı artırıcı eğitim içeriklerinin de Sağlık Bakanlığının yanı sıra uzmanlık dernekleri gibi sivil toplum kuruluşları tarafından özellikle sosyal medya kullanılarak yaygınlaştırılması önem taşımaktadır.
- Bu depremle karşılaştığımız acil durum, afet ve kriz yönetimi tecrübemizin başlıklar ve masalar halinde tartışılacağı ve sorunların çözüm yollarının istişare edileceği geniş kapsamlı bir çalıştay yapılması gerekliliği ortaya çıkmıştır.
